İstanbul Barosu Baro Dergisi Kasım Aralık Sayısı

32 İSTANBUL BAROSU DERGİSİ • Cilt: 95 • Sayı: 6 • Yıl: 2021 hi yapıları ve dokusu o kentin içinde yaşayan insanların sosyal açıdan gelişimine katkı sağlar. Özellikle Türkiye gibi geçmişte birçok medeniy- ete ev sahipliği yapmış ülkelerde plansız kentleşme ve doğal afet gibi riskler söz konusu yapılar açısından büyük tehlikeler oluşturur. Anaya- sanın 63. maddesi uyarınca devlet tarih ve kültür varlıklarını korumakla yükümlüdür. 35 Anayasa m. 63/1 uyarınca, “ Devlet, tarih, kültür ve tabiat varlıklarının ve değerlerinin korunmasını sağlar, bu amaçla destekley - ici ve teşvik edici tedbirleri alır.” Kentsel dönüşüm faaliyetleri gerçekleş- tirilirken kullanılan malzemeler kentin tarihi dokusuna uygun olmalıdır. Aksi takdirde kent özgün niteliğini kaybeder. Nitekim Avrupa Kent Hak- ları Deklarasyonu, iyi nitelikli mimari ve fiziksel çevre için iyi kalitede çağdaş mimari ve tarihi yapıların özeli ve hassas restorasyonunun sağlan- ması gerekliliğini belirtmektedir. 36 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Kentsel Dönüşüm Hakkında Verdiği Kararlar I. Budayeva ve Diğerleri v. Rusya (Başvuru No: 15339/02, 21166/02, 20058/02, 11673/02) 37 Budayeva ve Diğerleri v. Rusya , devletin doğal afetlerden dolayı sorumluluğu bakımından AİHM’in en önemli kararlarından birisidir. Başvurucular, 18 ve 25 Temmuz tarihleri arasında Elbruz Dağı’nın eteğinde yer alan Tyrnauz kasabasında meydana gelen toprak kayma- ları ve çamur seli neticesinde ölen Vladimir Budayev’in yakınlarıdır. 18 Temmuz 2000 yılında, saat 23:00 civarlarında meydana gelen çamur seli sonucunda Trynauz kasabasının büyük bir kısmı sular altında kalmıştır. Ertesi sabah su seviyesi düştüğünde bazı kasaba sakinleri evlerine geri dönmüştür. Ancak öğlen saatlerinde bu sefer daha büyük bir çamur seli meydana gelmiştir. Birinci başvurucu Khalimat Budayeva’nın anne ve babasına (Vladimir 35 Gürsel, a.g.e., s. 97. 36 Senem Zeybekoğlu Sadri, Mustafa Ökmen, Kıvılcım Akkoyunlu Ertan, Birol Ertan, Hos- sein Sadri, Murat Cemal Yalçıntan, Erbatur Çavuşoğlu, Dikmen Bezmez, Sibel Yardım- cı, Ayten Alkan, Ezgi Tuncer Gürkaş, Kentsel Dönüşüm ve İnsan Hakları, İstanbul, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2005, s. 12. 37 https://hudoc.echr.coe.int/tur# {%22itemid%22:[%22001-80325%22]} (çevrimiçi) E.T.: 21.01.2021; Kemal Şahin, “Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Hukukunda, Doğal Afet- lerde Yaşam Hakkı ve Mülkiyet Hakkı Bağlamında Devletin Sorumluluğu: Budayeva Kararı”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, C. 19, S. 3, İstanbul, s. 54-138, 2013 (https://core.ac.uk/ ) (çevrimiçi) E.T.: 21.01.2021.