208 İSTANBUL BAROSU DERGİSİ • Cilt: 93 • Sayı: 2 • Yıl: 2019
(2
) İdarî tedbirler, mülkiyetin kamuya geçirilmesi ve ilgili kanunlar-
da yer alan diğer tedbirlerdir.”
verdiği hallerde, idarenin yargı organına başvurmaksızın, kendisinin
bizzat uyguladığı ve bir miktar paranın alınması şeklinde gerçekleşen
mali nitelikteki yaptırım olarak tanımlamak mümkündür.
Kabahatler Kanunu’nun 17. maddesine göre idari para cezası şu şekil-
de olabilir;
a. Maktu para cezası: Belli bir eylem için belli bir paranın sabit miktar-
da alınması maktu para cezası denmektedir. Örneğin; Emre Aykırı Davra-
nış (m. 32), dilencilik (m. 33)
b. Alt-üst sınırı belirlenmiş idari para cezası: bir eylem için öngörülen
parasal yaptırımın kanunda alt-üst sınırının belirlenip, eylemin oluşuna
göre bu sınırlar arasında bir miktara karar vermeye yetkili mercilerin
taktir hakkının tanındığı durumlardır. Örneğin Çevreyi Kirletme (m. 41),
Afiş Asma (m. 42)
c. Nispi para cezası: Öngörülen parasal yaptırımın miktarı, duruma
göre belli bir oranda artabilen parasal yaptırımlardır
Bu maddede idari para cezalarının, Devlet hazinesine ödeneceği kabul
edilmiş, cezanın peşin (1/4 oranında indirimli) veya taksitle ödenebilme-
sine imkân tanınmış, ayrıca para cezalarının enflasyondan etkilenmesi
halinde yeniden belirlenmesine ilişkin düzenleme yapılmıştır.
Ayrıca, İdarî para cezaları, temelde kamusal faaliyetlerin yerine geti-
rilmesi amacını sağlamaya yönelik yaptırımlardır. Kanunda açıkça ön-
görülen ihlâller hakkında idare tarafından uygulanan para cezalarıdır.
İdarî organlarca verilen bu çeşit para cezalarına itiraz, adlî makamlara
yapılmaktadır.
13
Bu konuda, 13.03.2005 tarihli ve 5326 sayılı Kabahatler
Kanunu’nun 27. maddesinde, idarî para cezası ve mülkiyetin kamuya ge-
çirilmesine ilişkin idarî yaptırım kararına karşı, kararın tebliği veya tefhi-
mi tarihinden itibaren en geç on beş gün içinde, sulh ceza mahkemesine
başvurulabileceği ifade edilmiştir.
Ancak, 2007 yılına kadar, gerek Anayasa Mahkemesi’nin gerek Uyuş-
mazlık Mahkemesi’nin verdiği kararlara göre; idarî para cezalarının de-
netimi, yani itiraz başvurusuna konu olan idarî para cezası kararlarını
inceleme görevi idarî yargı organlarına aitti. Anayasa Mahkemesi ile Uyuş-
mazlık Mahkemesi’nin kararlarından sonra, bu kararları dayanak göste-
ren Yargıtay da aynı doğrultuda karar vermiştir.
14
İdareye sınırları kanunlarla çizilmiş, kamu düzenini doğrudan tehdit
